آئروژل | |
Aerogel | |
نام سبکترین ماده جامد با پایه سیلیکون و چگالی تنها سه برابر هوا. این ماده در سال 1931 در دانشگاه کالیفرنیا کشف شد. 8/99 درصد حجم این ماده فضای خالی و چگالی آن 1000 برابر کمتر از شیشه که آن هم با پایهی سیلیکونی است می باشد. از این ماده در پروژه استار داست ( به معنای غبار ستارگان) استفاده شده است. جلوی این سفینه لایهای از این ماده قرارداده شده بود تا ذرات غبار بدون تغییر شکل در آن گیر بیافتند. برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت زیر مراجعه نمائید. |
سبکترین ماده جامد با کمترین چگالی ، ماده ای است موسوم به (آئروژل) . به عقیده لورنس لیورمور از آزمایشگاه ملی ، ترکیب اجزای سازنده آئروژل شامل 8/99% هوا و 2/0 % سیلیسیم اکسید می باشد .
چگالی آئروژل 9/1 گرم بر سانتیمتر مکعب است . این ماده اگرچه میتواند رنگی هم باشد ولی معمولاً همانند دود سفید ، نیمه شفاف و متمایل به آبی کم رنگ به نظر می رسد .
آئروژل به طور باورنکردنی یک عایق حرارتی بسیار خوب است . با وجود روشن بودن یک مشعل داغ در زیر ورقه ی نازکی از آئروژل می توان چند مداد شمعی را بدون اینکه ذوب شوند بر سطح دیگر این ورقه نگه داشت .
به اعتقاد کارشناسان ناسا ، قطعه بزرگی از آئروژل در حد و اندازه ی یک انسان بالغ ، تنها 455گرم ( کمتر ازیک پوند ) وزن دارد و قادر است جسمی به وزن 500 کیلوگرم را پشتیبانی کند .
یکی از مهمترین و در عین حال فراموش شدهترین عواملی که میتواند بر میزان مصرف سوخت تأثیرگذار باشد تایر یک خودروست.
در کشورهای صاحب تکنولوژی، دولت با وضع قوانین و اعمال محدودیت (در چارچوب حفظ محیطزیست) نظارت دقیقی را بر تولیدکنندگان تایر، خودروساز و مصرفکننده اعمال میکند. در این کشورها برخلاف کشور ایران به مصرف بالای سوخت هم ازمنظرهزینهای وهم از منظر آلایندگی نگریسته میشود. جالب است بدانیم که استفاده مناسب از تایر میتواند بر هر دوی این موارد یعنی کاهش مصرف سوخت در خودرو و جلوگیری از آلودگی محیط زیست بیانجامد به طوری که استفاده و انتخاب مناسب تایر روی خودرو میتواند کاهش بین ?? -??درصدی در مصرف سوخت خودرو را در پی داشته باشد. (رقمی بسیار قابل توجه که مطمئنا تاکنون موردتوجه دقیق قرارنگرفته است.) مصرف سوخت خودرو در صنعت تایر با معیاری به نام مقاومت غلتشی(ROLLING RESISTANACE) سنجیده میشود.
یکی از مهمترین مسائلی که در مکانیک تایر مطرح میباشد مسئله بروز نیروهای مقاوم در برابر حرکت و اتلاف انرژی در تایر است. وجود این نیروها موجب شده تمامی گشتاور اعمال شده به چرخها به انرژی چرخشی تبدیل نگردیده وبخش قابل ملاحظهای از آن در تایر به حرارت تبدیل شده و به هدر رود. بررسی این موضوع از دو جنبه دارای اهمیت است:
الف) اهمیت اقتصادی مصرف سوخت: توان تلف شده در تایرها در ازای مصرف مقداری سوخت حاصل گردیده وطبعا کاهش مقاومت غلتشی معادل با کاهش مصرف سوخت خواهد بود.
ب) مسئله کاهش پایداری و طول عمرتایر: کار نیروی مقاوم در برابر حرکت تایر در نهایت به حرارت تبدیل شده و دمای بخشهای مختلف آن را افزایش میدهد. این افزایش دما مشخصات فیزیکی و مکانیکی ترکیبات لاستیکی بکار رفته در تایر را تحت تأثیر قرار داده و موجب کاهش دوام وپایداری تایرخواهدشد.
? مقدمه امروزه صنایع مرتبط با ساخت تایر، خودرو و لاستیک تحت فشار فزایندهای قرار گرفتهاند تا در تولید محصولاتشان رعایت دقیق مسائل زیست محیطی را بنمایندکه در این راستا شاهد تأثیرات آشکار بر نوع تکنولوژی و تجهیزات این صنایع هستیم. کاهش چشمگیر وزن، افزایش میزان بازیافت و دوام بیشتر قطعات، شواهدی کلیدی براین مدعاست.
اخیرا نیز پارلمان اروپا قوانینی را وضع کرده که براساس آن خودروسازان اروپائی مکلف شده اند بهای کامل بازیافت خودروهای کهنه را در تمامی اتحادیه اروپا متحمل شوند. تایر را ازجمله کالاهایی میتوان دانست که به دلیل قابلیت تأثیرگذاری بالای آن برمحیط زیست از یکسو و نقش بالقوه آن در کاهش مصرف انرژی از سوی دیگر مشمول مقررات بسیار سختگیرانه زیست محیطی میشوند.
توجه به این مسئله در کشورهای پیشرفته به قدری است که هرساله مبالغ زیادی جهت طراحی وعرضه تایرهای مناسب محیط زیست (تایرسبز) هزینه میشود. در این کشورها به تایر به عنوان قطعهای نگریسته میشود که بطور مستقیم و غیرمستقیم بر سلامتی انسان تأثیربسیار مهمی دارد. برآیند کلی اینگونه رویکردها همانگونه که همگان ازآن اطلاع دارند به این منتج گردیده که علیرغم استفاده از تعداد خودروهای بیشتر و پرقدرتتر در کشورهای اروپائی و آمریکا متأسفانه شاهد آلایندگی و مصرف سوخت بسیار بالاتر ناشی از تردد خودروها در ایران هستیم که به همین دلیل ضرورت استفاده از تجربیات کشورهای پیشرفته رابرای حفظ محیط زیست و نیز جلوگیری از هدر رفتن سرمایه ملی کشور الزامی میکند. درخصوص آشنائی با نقش تایر در مصرف سوخت، جلوگیری از اتلاف انرژی و نیزحفظ محیط زیست دوزمینه قابل طرح است:
?) فرآیندطراحی وتولیدتایر.
?) چگونگی استفاده ازتایر. که هریک ازمباحث فوق به اختصار موردنقدوبررسی قرارمی گیرد.
?) فرآیند طراحی و تولید تایر ? تاریخچه تایر: اختراع تایر را میتوان مهمترین عامل در توسعه حمل و نقل زمینی و غیرریلی دانست. موتورهای بخار که در قرن هجدهم اختراع شدند و نیز موتورهای احتراق داخلی مجالی برای عرضه وسایل نقلیه خودپیشرونده و سریع با قدرت بالا فراهم آوردند. لیکن این همه اختراعات مهم تحتالشعاع مورد مهمی چون عدم قابلیت جذب شوکهای وارده ازسطح جاده به وسیله نقلیه قرار میگرفت، زیرا چرخها در آن زمان تماما از جنس چوب ویا فلز بودند. در سالهای دهه???? نواری از جنس لاستیک که به دور چرخ موتورهای بزرگ بخار بسته میشد نقش جاذب شوکهای وارده ازسطح جاده به تایررا بازی میکرد. کشف فرآیند پخت لاستیک این امکان رافراهم آورد تا این جاذب شوک به رینگ چرخ وسیله نقلیه متصل وسپس پخت گردد.
درسالهای????با اختراع ویلیام تامسون تایرهای بزرگ وحجیمی به بازار عرضه شدند که با قرارگیری روی رینگ چرخ پخت میشدند. تایرهای توخالی تایرهایی با هستههای خلل و فرجدار همه از این گروه بودند که همگی آنها در یک چیز مشترک بودند و آن عدم جذب مناسب شوکهای وارده از سطح جاده بود. (مورد مهمی که نیاز اصلی وسایل نقلیه به حساب میرود.) بدعتی که نقش مهم وغیرقابل انکاری را در بالابردن راندمان تایرهای بادی بازی کرد تولید تایر با استفاده از نخهای بدون پود بود که درسال ???? اتفاق افتاد.
بعد از آن، تایرهای بابیدهای طوقهای فراگیر شد که استفاده از آنها تا حال حاضر نیز ادامه دارد. پس از عرضه اولین تایر بادی در سال????، فرآیند توسعه به نحو محسوسی به بهبود ابعاد تایر متمایل گردید. این تغییرات مستقیما به واسطه بهبود وضعیت موتوری وسایل نقلیه، افزایش سرعت خودروها و تقاضاهایی بود که مشتریان درخصوص راحتی سرنشین و راحتی رانندگی داشتند. ? شناخت اجزاءتایر به طور کلی اجزاء اصلی که در تمامی تایرها مشترکند عبارتند از: بید(Bead)، نواری از سیمهای فولادی که به فراخور، چندین بار دور هم پیچیدهاند.
مجموعه این شکل هندسی به وسیله یک نوار نخی محصور میشود. وظیفه این نوار (که به رپ Wrapمعروف است.) دادن استحکام و دوام به بیدتایرست. به مجموعه بید و نوار رپ Wing گفته میشود. بسته به نوع کاربری تایر و نیز تعداد لایههای مصرفی، تعداد Wingهای تایر در یک سمت ممکن است به? یا حتی? عدد برسد. منجید(Carcass)، که شامل چندین لایه نخ پوشش داده شده توسط آمیزه است که به صورت متقاطع روی هم قرار گرفته و با پیچیدن دور طوقه محکم شدهاند.
نخهای تایر از تارهای قوی که دارای فاصله زیاد از هم (به واسطه امکان نفوذ مناسب آمیزه) هستند و پود تشکیل شدهاند. اینگونه ساختار نخ، باعث پرکردگی مناسب بین نخها توسط آمیزه میشود که درنهایت انعطافپذیری و طول عمر منجید در تایر مورداستفاده را در پی خواهد داشت. نخهای تایر عمدتا از جنس کتان، رایون، پلیاستر و یا نایلون میباشند.
تعداد لایههای یک تایر از ? تا عمدتا ?? (و گاهی بیشتر) هستند که بسته به ابعاد، ساختار، نوع کاربری و میزان فشار باد انتخاب میشوند. رویه(Tread)، حجم زیادی از آمیزه است که در محدوده تماسی تایر با سطح جاده قرار میگیرد، دارای شیار و چینه بوده که تعداد، شکل هندسی و پارامترهای دیگر آن توسط طراح در نظر گرفته میشود.
وظیفه رویه که شاید مهمترین نقش را در بحث ما بازی میکند، عبارتست از: ـ حفاظت از منجید در برابرصدمات مکانیکی خارجی که منجربه پنچر شدن تایر میشوند. ـ اطمینان ازایجادخصوصیاتی نظیر: کشانش و چنگزنی. ـ افزایش طول عمر تایر با در نظرگرفتن آمیزه مناسب جهت آن. دیواره(Sidewall)، از رویه تایر به سمت پائین به محدوده دیواره میرسیم که وظیفه حفاظت از تایر در آن منطقه را برعهده دارد. دیواره از آمیــــزه به ضخامـــــت? -? میلیمتر تشکیل شده است. در برخی تایرها برای زیبائی این دیواره سفید و یا رنگی میباشد
پلیمریزاسیون بالک یا توده ای یا مذاب
این روش به پلیمریزاسیون در دمای بالا معروف می باشد،چون به دمای بالا احتیاج دارد تا پلیمریزاسیون اتفاق بیفتد.در این روش ما هم منومر داریم و هم کاتالیزور و یکی از ارجه ترین و اسان ترین روش برای پلیمریزاسیون در صنعت محسوب می شود.
بدلیل عدم حضور حلال برای همگن شدن محیط واکنش باید دما را بالا برد.
از معایب این روش :
1:گرانروی بالای محلول در پیشرفت های واکنش بالای 95 درصد.
2:چون دمای واکنش بالا می باشد باید از کاتالیزوری استفاده شود که مقاوم در برابر
دما باشد.(هزینه ی بالا)
3:هزینه ی خنک کردن محیط (دمای بالا به علت گرمازا بودن واکنش و حرارتی که
ما به واکنش می دهیم)
پلیمریزاسیون : (polymerization)
با هرمکانیسمی (کاتیونی،انیونی و رادیکالی) واکنش میدهد با این حال مکانیسم رادیکالی بهترین روش محسوب می شود چون در مکانیسم های دیگر درون واکنش یون وجود دارد نیاز به حلال می باشد که به دلایل فوق مناسب نمی باشد و از طرفی جداسازی یون ها بسیار سخت و کنترل ان سخت می باشد.
در مکانیسم رادیکالی ما نیازمند اغازگر(برای تولید رادیکال از ملکول ها باصرف انرزی کم)
می باشیم.
از مزایای این روش:
1:غلظت منومرها امقدر بالا است که واکنش جانبی در این روش نسبت به
بقیه پلیمریزاسیون ها پایین تر می باشد.
2:از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است چون حلال ها در صنعت گران قیمت هستند
و حال اینکه این روش حلال ندارد.
3:پلیمری به ما میدهد با خلوص و شفافیت بالا و وزن ملکولی بالا (مهمترین مزیت)
در صنعت تنها در صورتی که واکنش زیاد اگزوترومیک نباشد از این روش استفاده می
شود و قبل از رسیدن به مرحله نهایی که هنوز ویسکوزیته مخلوط زیاد بالا نرفته است
همراه با انتقال حرارت و حذف حباب های ایجاد شده پلیمر را جدا می کنند.
از منومرهای وینیلی مثل ps و pvc با استفاده از این روش پلیمر تهیه می کنند.
در نهایت معایب این روش بیشتر از مزایای ان می باشد پس به عنوان صنعتی به
ان نگاه نمی کنند.
اغازگرها:
1: ترکیبات الی دی ازو (ایزوبوتیرونیتریل)
2: ترکیبات پراکساید (دی بنزوئیک پراکساید)
مکانیسم رادیکالی 3 مرحله دارد:
1:فاز شروع تبدیل اغازگر به رادیکال –واکنش اغازگر با منومر
2:فاز انتشار واکنش رادیکال های تولید شده با منومرهای موجود محیط
3:فاز اختتام:برای بستن انتهای زنجیر در مرحله از یک رادیکال استفاده میکنیم
3-1 اختتام از نوع ترکیب تبدیل دو ماکرورادیکال به ماکروملکول
3-2 اختتام از نوع تسهیم یک ماکرورادیکال (Macromolecule) (H) خود را به دیگری می دهد و دوتا ماکروملکول تشکیل می دهد.
کند کنندها و باز دارندها:
این مواد اگر به یک سیستم پلیمریزاسیون اضافه شوند روی سرعت پلیمریزاسیون تاثیر
می گذارند وبسته به فعالیت شیمیایی این مواد سرعت پلیمریزاسیون به اندازه معینی کم
شده و یا به صفر کاهش می یابد.
کند کنندها : ترکیبات فنولی (دی فنیل امین و ....)
باز دارندها: کلروفریک
روش انجام ازمایش:
10سی سی استایرن را با 2گرم بنزوئیک پراکساید در یک لوله ازمایش می ریزیم
وان را درون حمام اب گرم قرار می دهیم تا دمای ان به 80 درجه برسد،
(حدود 30 دقیقه) و سپس 3/1 آن را درون یک بشر ریخته و وزن می کنیم،همین
کار را در زمان های 30،45،60 دقیقه انجام می دهیم و وزن می کنیم و به نمونه ها
5سی سی تولوئن و 20 سی سی متانول اضافه می کنیم.
در نهایت محلول ها را از کاغذ صافی عبور داده و در اون قرار می دهیم تا خشک
شوند،پس از خشک شدن نمونه ها را وزن می کنیم.
وزن نمونه 3: 1.34 گرم
وزن نمونه 2: 1.55 گرم
وزن نمونه 1: 1.34 گرم
برای تهیه پلی استر ها و پلی آمیدها می توان در بسیاری از موارد از واکنش Schotten – Baumann استفاده کرد. در این واکنش به جای دی اسید یا دی استر، از دی آسیل کلراید استفاده می شود:
ثابت سرعت این واکنش ها چند ده برابر واکنش های مشابه دی اسید یا دی استر می باشد. به علاوه، در دمای پایین تری (?-???C) نیز انجام پذیر می باشند. برای انجام این واکنش ها، در دمای پایین، از تکنیک پلیمریزاسیون بین سطحی استفاده می شود. به این شکل که مونومرها در فصل مشترک دو فاز آلی و آبی با یکدیگر واکنش می دهند. مثلا در تهیه پلی آمید، هگزا اتیلن دی آمین را در آب حل کرده، به آن محلول آدیپویل کلراید در یک حلال آلی (مانند CCl4 ) را اضافه می کنیم. فاز آلی بر روی فاز آبی قرار می گیرد. مونومرها خود را به سطح مشترک دو مایع رسانده، در فاز مخالف نفوذ می کنند. دو مونومر با یکدیگر واکنش داده و پلیمر تشکیل می شود. اما این پلیمر دچار جدایی فازی می شود (رسوب می کند) و به شکل یک لایه، بین دو فاز در می آید. چنانچه خواص مکانیکی پلیمر حاصل قوی باشد، می توان آن را مانند نخ به دور یک میله جمع کرد و از داخل محلول بیرون کشید. اما اگر پلیمر خواص مکانیکی مناسبی نداشته باشد، با باقی ماندن در محل، از سرعت نفوذ و انتقال مونومرها کاسته و در نتیجه سرعت پلیمریزاسیون نیز کاهش می یابد. چرا که در این روش، سرعت واکنش را سرعت نفوذ تعیین می کند، یعنی نفوذ مونومرها کندتر از واکنش گروه های عاملی می باشد.پلیمریزاسیون بین سطحی
این روش از لحاظ مکانیسم با روش های توده ای پلیمریزاسیون مرحله ای، چند تفاوت اساسی دارد:
برای آنکه فرایند به خوبی انجام شود، می بایست چند نکته را در نظر گرفت. در فاز آبی باید یک باز غیر آلی وجود داشته باشد تا HCl تشکیل شده را خنثی کند. در غیر این صورت HCl با دی آمین واکنش داده و با تشکیل آمین کلراید، سرعت واکنش کاهش می یابد. مساله دیگر هیدرولیز اسید کلراید می باشد (در اثر نفوذ آب در فاز آلی یا نفوذ اسید کلراید در فاز آبی). در آن صورت چون دی اسید تشکیل شده در دماهای پایین واکنش نمی دهد، سرعت واکنش کاهش می یابد و زنجیرهای با جرم مولکولی کم به دست می آید. هیدرولیز در اثر سرعت کم واکنش یا غلظت بالای باز رخ می دهد. هرچه سرعت واکنش کمتر باشد، چون فرصت بیش تری برای نفوذ اجزا وجود دارد، هیدرولیز افزایش می یابد. طوری که در مورد دی ال ها از پلیمریزاسیون بین سطحی استفاده نمی شود، به دلیل کوچک بودن ثابت سرعت واکنش دی ال با دی آسیل کلراید (k???-?L.mol-1.s-1) . اما در مورد دی آمین ها ثابت سرعت خیلی بیش تر می باشد (k????-???L.mol-1.s-1)، به طوری که تقریبا هیدرولیزی مشاهده نمی شود.
انتخاب حلال آلی در کنترل جرم مولکولی بسیار مهم می باشد، چراکه به نظر می رسد در اکثر سیستم ها واکنش در وجه حلال آلی فصل مشترک رخ می دهد. و این امر به دلیل تمایل بیش تر دی آمین برای نفوذ در حلال آلی می باشد، در مقایسه با تمایل دی آسیل کلراید برای نفوذ در فاز آبی. حلالی مطلوبست که تنها مولکول های با اجرام بالا را رسوب دهد و مولکول های سبک تر را در خود نگه دارد، مانند کلروفرم. در غیر این صورت تنها جرم های مولکولی کم به دست می آیند. به نوعی می توان گفت که انتخاب حلال آلی بر روی توزیع جرم مولکولی تاثیر می گذارد.
از طرفی حلال آلی می تواند بر روی ویژگی های نفوذ سیستم واکنش تاثیر بگذارد و از این طریق بر پلیمریزاسیون اثر گذارد. در اینجا حلالی مطلوبست که پلیمر رسوب کرده در سطح بین دو فاز را، متورم کند. در آنصورت میزان نفوذ مونومرها برای رسیدن به محل واکنش، حداکثر خواهد شد. البته این تورم نباید سبب افت خواص مکانیکی پلیمر شود، تا حدی که دیگر نتوان آن را به طور پیوسته از بین دو سطح بیرون کشید.
در مورد پلیمریزاسیون بین سطحی یک نکته جالب وجود دارد و آن اینست که مشاهده شده نسبت مولی مناسب از واکنش دهنده برای حصول بالا ترین بازده یا جرم مولکولی همواره نسبت ?:? نمی باشد و معمولا برحسب نوع حلال آلی فرق می کند. هرچه تمایل مونومر محلول در آب برای نفوذ در فاز آلی کم تر باشد، نسبت مولی آن در مخلوط باید بیش تر باشد. نسبت مولی بهینه جایی است که سرعت نفوذ دو مونومر در آن نسبت با هم برابر می شوند.
روش پلیمریزاسیون بین سطحی مزایای زیادی دارد:
این روش برای تهیه شمار زیادی از پلیمرها استفاده شده است، از جمله: پلی آمید، پلی استر، پلی یورتان، پلی سولفون آمید، پلی کربنات، و پلی اوره. البته این روش عیب هایی نیز دارد که کاربرد آن را محدود ساخته است. گران بودن دی اسید کلرایدها، و حجم زیاد حلال مورد استفاده، از جمله این معایب می باشد. بنابراین کاربرد تجاری این روش محدود می شود به برخی از پلی کربنات ها، پلی سولفیدهای آلیفاتیک، و پلی آمیدهای آروماتیک.
پلیمریزاسیون امولیسونی
تئوری آزمایش :
پلیمریزاسیون امولیسونی به فرآیند منحصر به فردی اطلاق میشود که برای پلیمریزاسیون های زنجیری رادیکالی به کار گرفته میشود . این مورد پلیمریزاسیون منومرهایی را که به شکل امولسیونی هستند شامل میشود . پلیمریزاسیون امولسیونی در بر گیرنده پاشیدگی کلوئیدی است . در حال حاضر پلیمریزاسیون امولسیونی برای پلیمرهای تجاری وینیل استات ،کلروپرن ، اکریلاتها ،. با وجود اینکه برای متیل متا کریلات ، وینیل کلراید ؛وینیلیدین کلراید ؛ و استایرن ؛روشهای بهتری برای تولید وجود دارد ،اما مورد استفاده قرار میگیرد .محصول نهایی یک پلیمر یزاسیون امولسیونی لاتکس نامیده میشود . فرایند پلیمریزاسیون امولسیونی چند ویژگی شاخص را در بر میگیرد .حالت فیزیکی سیستم امولسیونی کالوئیدی بوده و کنترل فرآیند را ساده میسازد . مشکلات گرمایی و گرانروی در این حالت نسبت به پلیمریزاسیون در توده از اهمیت کمتری برخوردار است . محصولات پلیمریزاسیون امولسیونی را در بعضی از موارد میتوان مستقیما و بدون جداسازی ولی با عملیات مناسب اختلاط به کار گرفت .کاربرد ها شامل پوشش ، پرداخت ، واکس کفش ،و رنگها میشود.جدایی از تفاوت فیزیکی ما بین فرآیند های امولسیونی و دیگر پلیمریزاسیون ها یک تفاوت سینتیکی بسیار مهم وجود دارد ، برای دیگر پلیمریزاسیون ها یک رابطه معکوس بین سرعت پلیمریزاسیون و وزن ملکولی یک پلیمر مثلا از 200000 به 2000000 محدود میسازد کاهش عمده در وزن ملکولی یک پلیمر را میتوان بدون تغییر در سرعت پلیمریزاسیون با استفاده از عوامل انتقال زنجیر به وجود آورد . اما افزایش عمده در وزن ملکولی را تنها میتوان با کاهش سرعت پلیمریزاسیون با استفاده از عوامل انتقال زنجیر به وجود آورد .اما افزایش عمده در وزن ملکولی را تنها میتوان با کاهش سرعت پلیمریزاسیون از طریق کم کردن غلظت آغازگر یا دمایی واکنش بدست آورد . پلیمریزاسیون یک فراین منحصر به فرد است ؛ چرا که امکان افزایش وزن ملکولی را بدون کاهش سرعت پلیمریزاسیون فراهم میکند .به علت مکانیسم متفاوت واکنش پلیمریزاسیون امولسیونی از این امتیاز برخوردار است که قابلیت حصول وزن های ملکولی بالا و سرعت های بالای واکنش را تو ا ما در بر دارد .
در پلیمریز اسیون امولسیونی در شرایطی که غلظت امولسیفایر مصرفی صفر یا ناچیز باشد ، دانه سازی از طریق هسته سازی همگن (Hemogenious nucleation ) انجام پذیرفت که طی آن رادیکالهای محلول در آب رشد کرده تا بتدریج در آب نامحدود گردیده و در نهایت رسوب کرده تا ذرات اولیه پلیمری را بوجود آورند . از یک طرف سرعت تشکیل ذرات با غلظت منومر در فاز آب افزایش می یابد ، از طرف دیگر انتظار میرود که با افزایش غلظت منومر تعداد دانه های پلیمری بواسطه کاهش غلظت امولسیفایر آنرا در فاز آب و همچنین افزایش چسبندگی کاهش یابد .در این نوع پلیمریزاسیون تقابل این دو عامل در کینتیک پلیمریزاسیون و همچنین دانه سازی منومرهایی نظیر وینیل استات ، اکریلو نیتریل ، متیل متا کریلات و . . . مورد بررسی قرار خواهد گرفت و تعیین نتایج آزمایشگاهی با روابط نظری و مدلهای کینتیکی مورد آزمون قرار خواهد گرفت . برای مثال رابر استایرن بوتا دی ان (sBR ) یک کو پلیمر از استایرن و بوتا دی ان است .
یکی از مهمترین عوامل در پلیمریزاسیون امولسیونی انتخاب امولسی فایر است که این ماده اولا باید باید امولسیون پایداری ،بین منومر و فاز آب باشد و ثانیا لاتکسی پایدار تولید کند دیگر اینکه این ماده نباید در سیستم شروع و واکنش انتشار دخالت کند و مزاحمتی ایجاد کند .امولسیون پلیمرها در آب را که از پلیمریزاسیون امولسیونی منومرها بدست می آیند لاتکس (latex ) مصنوعی
روش انجام آزمایش :
2بشر بر میداریم ، در اولی 5cc استات سدیم 0.01 نرمال ،پر سولفات سدیم 0.02 گرم ریخته و بعد داخل فانل 1 ریخته و در بشر دوم 25 میلی لیتر وینیل استات و سپس در فانل 2 ریخته ، زمانی که دما به 80 درجه سانتی گراد رسید این دو محلول در فانل را قطره قطره اضافه میکنیم که سرعت اضافه سدن محلول فانل 1 نسبت به فانل 2 خیلی کمتر است در همین حین باید همزن مگنت باید در حال چرخش باشد ، پس از انجام واکنش باید محصول را سرد کرد و آنرا درون صافی ریخت .
سوالات احتمالی :
1) مزایای این روش چیست ؟
2) کاربرد لاتکس های این روش چیست ؟
3) راههایی که میتوان لاتکس را از حلال جدا کرد
4) در یک سیستم ایدال امولسیونی درجه پلیمریزاسیون به چه عواملی بستگی دارد ؟
5) Ph چرا باید بازی باشد
6) چرا سروع کننده باید کم کم و باسرعت کم اضافه شود ؟
جواب
1)حالت فیزیکی سیستم طوری است که کنترل فآین را ساده میکند همچنین مشکلات گرما و گرانروی در این حالت نسبت به حالت توده از اهمیت کمتری برخوردار است
2)کاربرد شامل پوشش ، پرداخت ،واکس و رنگها میباشد
3)با استفاده از سانتریفیوژ
4) به سرعت بهم زدن و درجه حرارت، سرعت نفوذ منومر، سرعت پلیمریزاسیون ، انتقال و پخش ماده
5)چنانچه پلیمریزاسون خارج از محدوده ph حساسیت امولسیفایر انجام شود ، لاتکس حاصل ناپایدار خواهد بود
6)چون اگر با سرعت اضافه کنیم مواد فرصت کمتری برای پلیمریزاسون داریم و لاتکس حاصله به آن شکلی که میخواهیم در نخواهد آمد و چون واکنش گرمازاست اضافه کردن سریع باعث میشود که گرمای زیادی در محیط واکنش انجام شود.
Composite bio material
اگر چه استفاده از مواد فلزی پر مدول برای نگهداری و محکم ساختن استخوان های داخلی موفقیت آمیز بوده است زمینه برای توسعه مواد پلیمری غیر جاذب در این خصوص وجود دارد . یک گروه از کامپوزیت ها که تا کنون بررسی شده است کامپوزیت های بر پایه پلی استر ها یا پلی ارتو استرهای تقویت شده با الیاف آلی یا کلسیم یا کلسیم / سدیم می باشد . به عنوان مثال Poly – L - Lactide تقویت شده با الیاف پلی گلیلولید افزایش زیادی در استحکام و صلبیت نشان می دهد . مثال دیگر کامپوزیت پلی لاکتیک تقویت شده با الیاف غیر آلی کلسیم فسفات می باشد . لازم به ذکر است استفاده از این مواد هنوز در مرحله توسعه می باشد .
2-1-1 ترمیم استخوان شکسته
استخوان از آنجا که خواصش تابع جهات می باشد یک ماده آن ایزوتروپیک به شمار می رود . استخوان کلا در کشش و برش بویژه در امتداد صفحه طولی ضعیف است . تحت بارگذاری اضافی یا ضربه استخوان می شکند , بسته به اندازه ترک , جهت , مرفولوژی و محل ترک انواع شکست را در استخوان خواهیم داشت .
شکست های استخوان به طرق گوناگونی تحت عمل و مداوا قرار می کیرند که این روش ها را می توان به دو نوع فیکسالسیون ( تثبیت ) داخلی و خارجی دسته بندی نمود .
در فیکسالسیون خارجی به واز کرذن محل شکست نیازی نیست در صورتیکه در فیکسالسیون داخلی به این عمل نیاز می باشد . در فیکسالسیون خارجی قطعات استخوان به کمک وسایل گونگون نظیر نوارها و قالبها یا بریسها و سایر سیستمهای تثبیت کننده خارجی در کنار هم نگه داشت .مواد قالبی یا بانداژهای پلاستری در ساخت نوارها , قالب ها یا بریس ها مورد استفاده قرار می گیرند .
امروزه محققان به منظور استخوان سازی بهتر پیچهای کامپوزیتی از جنس کربن / C4 و CF/PEEK نیز تولیدنموده اند.به این ترتیب با بکارگیری پلیت ها و پیچهای کامپوزیتی پلیمری , مشکل خوردگی که در پیچ و پلیت های فلزی دیده میشود دیگر وجود نخواهد داشت علاوه بر این کاشت های فلزی ، تستهای پس از عمل که یا به کمک اشعه ایکس و یا بصورت روش های ترموگرافی کامپیوتری و تصویر برداری ، رزونانس مغناطیسی صورت می گیرند را بخاطر انعکاس امواج و ایجاد محصولات نامطلوب مشکل می سازند . برای رفع چنین مشکلاتی دو محقق با نام های برانتیگان و چیاتپا قفس هایی از جنس کامپوزیتهای CF/PEEK و CF/PS ساختند
2-1-3- « جایگزینهای مفاصل » :
مفاصل به بدن و قسمت های مختلف آن امکان حرکت می دهند .
روش جراحی آزتوپلاستی یک روش جراحی مناسب برای تشخیص و تخفیف دردهای مفصلی می باشد . امروزه از آرتوپلاستی جایگزین کل مفصل بعنوان یک موفقیت بزرگ در جراحی ارتوپدیک یاد می شود . مشخص شده که در ساقه های فلزی شل شدگی پروتز و از کار افتادگی احتمالی می تواند از طریق طراحی دقیق تر پروتز و با استفاده از یک ماده با سفتی کمتر و با خواص مکانیک مشابه با استخوان کاهش می یابد . با این وجود و بخاطر نیاز به استحکام بالا در پروتز لگن ، مواد مناسب برای این کاشت ها بسیار محدود هستند . خوشبختانه کامپوزیتهای پلیمری پیشرفته می توانند استحکامی قابل مقایسه با فلزات را ایجاد کنند . در این راستا امروزه محققین ساقه های کامپوزیتی CF/C و CF/PC را عرضه نموده اند مشخص شده که در این کاشت ها به نسبت کاشتهای معمولی با سفتی بالا ، جوش خوردگی و اتصال سریع به استخوان وجود دارد .آنالیزهای الحان محدود و تست های INVITRO نشان داده اند که در مقایسه با ساخته های فلزی در ساقه های کامپوزیتی سطح مناسب تربی از تنش ها و دفرماسیون ایجاد می گردد .
-1-4- « کاربردهای دندانی » :
تمامی دندانها از دو بخش ساخته شدهاند ، تاج و ریشه ، که با لثه از هم متمایز می شوند . ریشه در یک حفره به نام آل دئولوس ، در استخوان هایی ماندیبولار ( فک پایین ) و ماگزیلاری ( فک بالا ) قرار می گیرد . دندان ها با یک لایه سطحی نازک از مینای دندان که به شدت مینرالی می باشد ( 190% پوشانده می شوند . نمک های کلسیم لایه مینا بصورت بلورهای ریزی در جهت عمود بر سطح چیده شده اند و عاج دندان را مورد حمایت قرار می دهند . عاج یک بافت تقریباً نرم می باشد که از یکسری لوله های ریز پر از مایعی که به داخل محفظه پالپ ( مغز دندان ) کشده می شوند ، برخوردار است . محفظه پالپ عصب را در خود دارد که این عصب در ادامه به ریشه مرکز دندان کشده می شود. مواد ترمیمی دندان همانطور که از نامش بر می آیاد برای پر کردن حفرات دندان ها و برخی اوقات پوشاندن بی رنگی ها یا تصحیح طرح و تنظیم شکل عیوب به کار می روند . آمالگام ، طلا ، آلومینا ، زیرکونیا ، رزین های اکرلیک و سیمان های لیلیکاتی متداولاً برای ترمیم دندانهای پوسیده مورد استفاده قرار می گیرد . آمالگام و طلا عمدتاً در ترمیم دندانهای خلفی به کار می روند و بخاطر نازیبایی در دندانهای جلویی به کار نمی روند .تئوری آزمایش
پلیمرهایی که در مولکول آنها ، گروههای عاملی فعال یافت میشود، میتوانند در واکنشهای شیمیایی شرکت نمایید. این نوع واکنشهای شیمیایی، خصوصیات پلیمر را در جهت دلخواه تغییر داده و امکان سنتز پلیمرهای جدید را فراهم سازند. کائوچوی طبیعی در شیره درختی به نام هوا (Hevea) وجود دارد و از پلیمر شدن هیدروکربنی به نام ایزوپرن بوجود میآید.تیوکل ، لاستیکی سنتزی است که با افزودن گوگرد به انتهای زنجیرهایش ، استحکام و خواص ویژهای به خود میگیرد و خصلت ارتجاعی بیشتری پیدا میکند.تیوکل ، پلیمری از اتیلن دیکلراید است که به آن ، گوگرد اضافه شده و فرمول نهایی بصورت C2H4S4 در آمده است. این ترکیب ، حدود 82% گوگرد است و چون وزن مولکولی بالاست، ساختمانش احتمالا زنجیری است با گروه اتیلن مشخص و دست نخورده در تهیه این پلیمرها ، از هیدروکسیدسدیم استفاده میشود که با عمل جوشاندن تغلیظ میشود. این هیدروکسید غلیظ شده ، نصف گوگرد افزوده شده را جذب میکند و مادهای پودری شکل را بوجود میآورد. لذا هر چهار گروه اتم گوگرد دو به دو به طریقه متفاوتی از هم متصل شدهاند. مقدار در صد بالای گوگرد در ترکیب ، ناشی از سولفید سدیم تولیدی در اثر ترکیب هیدروکسید سدیم با گوگرد است.
اسیدی شدن محلول ، H2S و دیتیول اتیلن آزاد میکند. منشا تشکیل پلیمر ، پیوند دیسولفید در آن است:
SH2 + HS - CH2 - CH2 - SH
دو اتم گوگردی که توسط سدیم هیدروکسید جذب شده ، در پلیمر اولیه در محلول جامد نخواهد بود و توسط استن و جوشاندن قابل استخراج نیست. بعلاوه دو اتم گوگرد میتوانند با دو اتم گوگرد موجود در زنجیر کئوردینه شوند و بدین ترتیب قابل استخراج گردد. از طرفی چون مقادیر کمی از تتراسولفیدسدیم باقی میماند، احتمال تشکیل گروههای نهایی در مرکاپتان نیز میرود.
وسایل مورد نیاز
· بشر
· بالن
· دستگاه رفلکس
· هیدروکسید سدیم
· پودر گوگرد
· دیکلرو اتان
شرح آزمایش
هیدروکسید سدیم را در آب حل کرده ، میجوشانید تا تغلیظ شود. سپس به آن ، گوگرد اضافه کنید تا حدی که بیشتر گوگرد در آن حل گردد. بعد آن را در بالنی اضافه کرده و به آن دیکلرو اتان اضافه کنید و مخلوط را رفلکس کنید تا کلوئیدی اسفنجی تهی و تشکیل گردد.
نتیجه آزمایش
یکی از خواص مهم پلی سولفیدها (که لاستیکی که تهیه کردهاید جزو آنهاست) ، مقاومت آنها در برابر حلال است. پلیمرها بر اساس خواص متفاوتشان کاربردهای زیادی پیدا میکنند. عده ای در تهیه و ساخت چسبها و رزینها و رنگها کاربرد دارند. عدهای دیگر فرم لاستیکی دارند و برای ساخت قطعاتی با حالت ارتجاعی بکار میروند.
لاستیک تیوکل در ساخت لولههای گاز اتومبیل و مراکز سرویس آنها ، پوششهای کابل ، پوشش منسوجات و بالن بسیار کاربرد دارد. از خواص مهم لاستیک تیوکل ، مقاومت فوقالعاده آنها در برابر حلال و روغن ، پایداری فوقالعاده در برابر کهنگی ، اوزون و نور آفتاب ونفوذ ناپذیری در برابر گازها و بخارهاست و بر اساس این خواص ، کاربرد وسیعی دارد
اکسیداسیون هیدروکربنها فرآیند مهمی است که مدتهاشناخته شدهاست.واکنش ترکیبات آلی که بر اثر حمله مولکولی اکسیژن آغازشده اند خود اکسیداسیون نامیده می شود. اکسیداسیون نه تنها به خاطر اینکه در صنعت پتروشیمی برای تولید مواد شیمیایی اکسیژنه شده مفید و مواد خام استفاده می شئد بلکه بلکه به خاطراینکه اغلب عامل تخریب پلیمرهاست ، فرآیند مهمی به شمار می رود.
خوداکسایش ترکیبات اشباع نشده مثل روغنها (نفتاها) لاستیک وغیره گزارش شده است که ویژگیهای اصلی فرآیند(مثلاٌ ،نوع خودشتاب دهندگی جذب اکسیژن درمقابل منحنی زمان،تشکیل پراکسیدها و غیره ) نیز درقرنپیش مشاهده شده اند. مطالعات وبرسی های شدید و ویژه در مورداکسیداسیون لاستیک که در اوائل دهه 1940 بوسیله اتحادیه تولید کنندگان لاستیک انگلیسی آغاز شده بود منجر به پیشرفت طرح BAS خود اکسایش گردید
این طرح شامل کلیهمراحلمهم در اکسیداسیون(واکنش تخریب رادیکالیزنجیره ) بود ومی توانست بسیاری از جنبه ها و ویژگی های این فرآیند را توضیح دهد. تئوری های اخیراکسیداسیون پلیمر بر اساس
با تغییر جزئی و یک سری اصطلاحات می باشد.BAS
به طور کلی در نتیجه مقدارکم تولید رادیکال در شرایط محیطی ،میزان اکسیداسیون پلیمر بسیار کم میباشد.پرتو افکنی یا عواملکه تولید رادیکال را افزایش می دهن، مقدار اکسیداسیون پلیمر را نیز افزایش می دهند.پر اکسیدها یاسایر ترکیبات اکسیژنه شده که درطول سنتزبا پلیمر در هم آمیخته می شوند،ممکن است آسیب پذیری آنرادر برابر اکسیداسیون افزایش دهد.
بطور کلی واکنش های اکسیداسیون پلیمر یکدوره القاءرا نشان می دهند که در طول آن هیچگونه تغییرات در روی ماده روی نمی دهد.
به هر صورت ، بعد از دوره القاءمیزان اکسیداسیون سریعاً افزایش می یابد(خود کاتالیزی)، محصئلات اولیه اکسیداسیون باعث افزایش تخریب می شود.
اکسیداسیون اغلب منجر به کاهش وزن مولکولی و رنگ پریدگی پلیمرمی گردد.
پلیمرهای اکسید شده ازاستحکام مکانیکی کمتری بر خوردارند.همچنین اکسیداسیون و ویژگی های الکتریکی پلیمرها را نیز نمی دهند. بطوری کلی پلیمرهای اکسید شده نسبت به مواداکسید نشده ازرسانای بیشترو ثابت دی الکتریکی بالاتری برخوردارند.
وقتی که چگالی اکسیژن کم است،اکسیداسیون باعث افزایش پیوندهای عرضی می شود.
چنین موادیبه طور ثابت نسبت به موادشفاف سفت تر،شکننده ترو کمتر مستعد پدیده خزش می باشند.
اظهارات کلی:
تخریب اکسیداتیو پلیمر یک واکنش زنجیره رادیکال آزاد می باشد. تفاوتمهمی که با سایرواکنش ها ی زنجیره ای دارد این استکه در این موردعلاوه برسه مرحله معمول،یعنی مرحله آغاز، تکثیرو انتشار وپایان بایددر مرحله مهمدیگری نیز موردتوجه قرار گیرد. تبدیل رادیکال های هیدروکربنبه رادیکالهایپروکسی،( واکنش اصلی مصرف اکسیزن) واکنش تخریب زنجیره شاخه ای (ویژگی خود تسریعیفرآیند) طراحی است که شامل مهمترین مراحل اکسیداسیونپلیمر می باشد و در شکل 6-1 نشانداده شدهاست. لازم به ذکر است این طراح ، یک طرح کامل اکسیداسیوننیست و چندین واکنش دیگر وجوددارد که بر اساس ساختار شیمیایی پلیمر مورد تحقیق و نوع ومقدار آلاینده ها و افزودنیهای موجود در سیستم وغیره ، ممکن است در طول اکسیداسیون روی بدهند.
جزئیاتی که برخی از ویژگی های مهم مثل تشکیل محصولات فرار، نسبت های اکسیژن مختلف که حاوی گروه هایی در پلیمر هستند وغیره را توضیح می دهند . در این طرح وبرنامه کلی ومختصر شده نیامده اند.
1- مرحله شروع
RH +O2 ?R + HO2 (1-1)
شروع کننده ? 2f R (1-2)
R+RH ?R+RH (1-3)
HO2 +RH?R+H2O2 (1-4)
2. تبدیل رادیکال(پایدار کنند)
R+O2? RO2 (2)
انتشار زنجیره 3.
RO2 +RH ? R+ RO2H (3-1)
RO2 +RH ? R+ Products (3-2)
4.تخریب زنجیره شاخه ای
RO2H? f ( RO + HO ) + (1-f) (RO +H2O) (4-1)
RO + RH ? R+ROH (4-2)
HO +RH ? R+H2O (4-3)
.5.پایان
R,RO2,etc? Products (5)
شکل 6-1 طرح ساده شده اکسیداسیون پلیمر
1-همان طور که در شکل نشان داده شده ، غمل آغاز بواسطه واکنش مستقیم مولکول اکسیزن و فلز استخراج شده در واکنش ( 1-1) برای اکثر پلیمرها از لحاظ ترمودینامیکی وسنتیکی نامطلوب می باشد. واکنش (1-1) بشدت گرماگیر بوده ودر دماهای پایین خیلی کندمی باشد . چنانچه اکسیداسین بجز (1-1) هیچ منبعی از رادیکال ها نداشته باشد هیچ گونه تسریع بخشی بوجودنمی آید وفرآیندی بیاهمیت خواهد بود. به هر حال واکنش تخریب زنجیره شاخه ای (1-4)، یعنی تجزیه هیدروپراکسید ها به رادیکال ها،نقش عمل آغازرا در فاز بعدی اکسیداسیون بعهده می گیرد.
در یک واکنش رادیکالی زنجیره ، شاخه ای شدن زنجیره واکنشی است که از یک رادیکال بیش از یک رادیکال تولید می کند ،(تخریب زنجیره شاخه ای شدن زنجیره واکنشی است که از یک رادیکال تولید می کند، تخریب زنجیره شاخه ای از یک واسطه غی رادیکالی فرآیند ،یک یا چند رادیکال تولید میکند)وقتی که پراکسید ها در پلیمر اصلی وجود داشته باشند،مثلا آنهایی که در طول فرآیند یا ذخیره سازی تشکیل میشوند،واکنش (1-4) ممکن است حتی در فاز اولیه اکسیداسیون به عنوان عمل آغاز ،غالب باشد.
وقتی که پلیمر حاوی هیدروژن های واکنشی باشد احتمال وقوع واکنش (1-1) بیشتر است.مثلا ثبات کمتر اکسیداتیو پلی پروپیلن در مقایسه با پلی اتیلن را می توان به واسطه اتم های سه گانه هیدروژن که فقط در پلی پروپیلن وجود دارند توجیه کرد.
شکل (6-2)جذب کربونیل را در مقابل منحنی های زمان برای اکسیداسیون نمونه های پلی پروپیلن دو تریم شده،نشان میدهد.همانطور که میتوان مشاهده نمود،نمونه هایی که حاوی اتم دو تریم به جای هیدروژن سه گانه اند نسبت به نمونه های دیگردارای دوره استقراء طولانی تر وسرعت کند تری میباشند.
این تاٌثیر ایزو تروپ، به هر حالنشان میدهد که انرژی تفکیک کمتر پیوند سه گانه کربن – هیدروژن نه تنها در مرحله آغازین اکسیداسیون (1-1) (دوره استقراء) بلکه در مراحل تکثیر وانتشار
(1-3)و (2-3)آن هم نیز نقشی را ایفا میکند.